Καταλληλ?τητα ερυθριτ?λη? για ?τομα με καρδιαγγειακ?? και εγκεφαλοαγγειακ?? παθ?σει?
Αυτ? τη στιγμ? υπ?ρχει μια κατ?σταση που πρ?πει να εξισορροπηθε? προσεκτικ? ?σον αφορ? την καταλληλ?τητα τη? ερυθριτ?λη? για πληθυσμο?? με καρδιαγγειακ?? και εγκεφαλοαγγειακ?? παθ?σει?: ?χει σημαντικ? πιθαν? οφ?λη, αλλ? υπ?ρχει επ?ση? μια σημαντικ? αμφιλεγ?μενη μελ?τη που επισημα?νει πιθανο?? κινδ?νου? (οι οπο?οι δεν ?χουν ακ?μη προσδιοριστε? οριστικ?). Ακολουθε? μια ολοκληρωμ?νη αν?λυση:
Πιθαν? οφ?λη (που υποστηρ?ζουν την πλευρ? τη? χρ?ση?)
Δεν αυξ?νει το σ?κχαρο και την ινσουλ?νη στο α?μα:
Αυτ? ε?ναι το μεγαλ?τερο πλεον?κτημα. Οι ασθενε?? με καρδιαγγειακ?? και εγκεφαλοαγγειακ?? παθ?σει? συχν? σχετ?ζονται με διαβ?τη, αντ?σταση στην ινσουλ?νη ? μεταβολικ? σ?νδρομο. Η ερυθριτ?λη δεν ?χει σχεδ?ν καμ?α επ?δραση στο σ?κχαρο του α?ματο? και στα επ?πεδα ινσουλ?νη? και ε?ναι ζωτικ?? σημασ?α? για τον ?λεγχο του σακχ?ρου στο α?μα. Ο καλ?? ?λεγχο? του σακχ?ρου στο α?μα μπορε? να βοηθ?σει στη με?ωση του καρδιαγγειακο? κινδ?νου.
Μηδενικ?? θερμ?δε?/εξαιρετικ? χαμηλ?? σε θερμ?δε?:
Βοηθ? στον ?λεγχο του β?ρου? και τη? συνολικ?? πρ?σληψη? θερμ?δων. Η παχυσαρκ?α αποτελε? σημαντικ? παρ?γοντα κινδ?νου για καρδιαγγειακ?? και εγκεφαλοαγγειακ?? παθ?σει?. Η αντικατ?στασ? τη? σακχαρ?ζη? με αυτ?ν μπορε? να μει?σει την περιττ? πρ?σληψη θερμ?δων και να διευκολ?νει τη διαχε?ριση του β?ρου?.
Δεν προκαλε? τερηδ?να:
Υπ?ρχει συσχ?τιση μεταξ? τη? στοματικ?? υγε?α? και τη? συνολικ?? υγε?α? (συμπεριλαμβανομ?νη? τη? καρδιαγγειακ?? υγε?α?) (η περιοδοντικ? ν?σο? ε?ναι ?να? απ? του? παρ?γοντε? κινδ?νου για καρδιαγγειακ? νοσ?ματα).
Αντικαταστ?στε την προστιθ?μενη ζ?χαρη με υψηλ?? θερμ?δε?:
Η υπερβολικ? πρ?σληψη προστιθ?μενη? ζ?χαρη? (ιδια?τερα σιροπιο? σακχαρ?ζη? και φρουκτ?ζη?) αναγνωρ?ζεται ω? σημαντικ?? παρ?γοντα? που οδηγε? σε παχυσαρκ?α, διαβ?τη και δυσλιπιδαιμ?α (?πω? υπερτριγλυκερ?δια), γεγον?? που αυξ?νει ?μεσα τον κ?νδυνο καρδιαγγειακ?ν και εγκεφαλοαγγειακ?ν παθ?σεων. Η ερυθριτ?λη παρ?χει μια ικανοποιητικ? γλυκι? γε?ση και αποτελε? αποτελεσματικ? εργαλε?ο για τη με?ωση τη? πρ?σληψη? προστιθ?μενων σακχ?ρων.
Κ?ριε? αντιπαραθ?σει? και πιθανο? κ?νδυνοι (προσεκτικ? πλευρ?)
Προειδοπο?ηση απ? τη μελ?τη Nature Medicine του 2023:
Βασικ? ευρ?ματα τη? ?ρευνα?:
Τα υψηλ? επ?πεδα ερυθριτ?λη? στο α?μα σχετ?ζονται σημαντικ? με αυξημ?νο κ?νδυνο σοβαρ?ν ανεπιθ?μητων καρδιαγγειακ?ν συμβαμ?των (?πω? ?μφραγμα του μυοκαρδ?ου, εγκεφαλικ? επεισ?διο και θ?νατο) εντ?? των επ?μενων 3 ετ?ν σε πληθυσμο?? υψηλο? κινδ?νου για καρδιαγγειακ? νοσ?ματα και σε ?τομα που υποβ?λλονται σε καρδιολογικ?? εξετ?σει?.
Πειρ?ματα in vitro και σε ζ?α ?χουν δε?ξει ?τι η ερυθριτ?λη μπορε? να προ?γει τη συσσωμ?τωση των αιμοπεταλ?ων (τα αιμοπετ?λια ε?ναι βασικ? κ?τταρα για τον σχηματισμ? θρ?μβων) και να επιταχ?νει τον σχηματισμ? θρ?μβων.
Περιορισμο? και αμφιλεγ?μενα σημε?α τη? ?ρευνα? (πολ? σημαντικ?!):
Παρατηρητικ? μελ?τη, μη αιτι?δη? απ?δειξη: Αυτ? η μελ?τη μπορε? μ?νο να δε?ξει ?τι τα υψηλ? επ?πεδα ερυθριτ?λη? στο α?μα σχετ?ζονται με αυξημ?νο κ?νδυνο καρδιαγγειακ?ν επεισοδ?ων, αλλ? δεν μπορε? να αποδε?ξει ?τι η πρ?σληψη ερυθριτ?λη? οδηγε? ?μεσα σε καρδιαγγειακ? επεισ?δια. Τα υψηλ? επ?πεδα ερυθριτ?λη? στο α?μα μπορε? να ε?ναι μ?νο σημ?δι ? αποτ?λεσμα υψηλο? κινδ?νου καρδιαγγειακ?? ν?σου (για παρ?δειγμα, οι μεταβολικ?? διαταραχ?? μπορε? να οδηγ?σουν σε αυξημ?νη ενδογεν? παραγωγ? ερυθριτ?λη?) και ?χι η αιτ?α.
Ειδικ? θ?ματα: η μελ?τη απευθ?νεται κυρ?ω? σε ?τομα που διατρ?χουν κ?νδυνο καρδιαγγειακ?ν παθ?σεων (?πω? διαβ?τη?, υπ?ρταση, αθηροσκλ?ρωση) ? υποβ?λλονται σε καρδιολογικ? αξιολ?γηση. Τα αποτελ?σματα δεν μπορο?ν να επεκταθο?ν ?μεσα στον γενικ? πληθυσμ? με καρδιαγγειακ? υγε?α.
Η πηγ? του α?ματο? δεν διακρ?νεται σαφ??: το μεγαλ?τερο μ?ρο? τη? προσλαμβαν?μενη? ερυθριτ?λη? απορροφ?ται ταχ?ω? και απεκκρ?νεται μ?σω των νεφρ?ν, με σ?ντομο χρ?νο παραμον?? στο α?μα (κορυφ? 1-2 ?ρε? μετ? την πρ?σληψη, αποβολ? εντ?? λ?γων ωρ?ν). Στην ?ρευνα, συν?θω? μετρ?νται δε?γματα α?ματο? νηστε?α? και τα επ?πεδα ερυθριτ?λη? του? ε?ναι πιο πιθαν? να αντικατοπτρ?ζουν τα επ?πεδα που παρ?γονται απ? τον ενδογεν? μεταβολισμ? στο σ?μα, αντ? να αντικατοπτρ?ζουν ?μεσα την εξωγεν? πρ?σληψη μ?σω τη? τροφ??. Οι ?διοι οι ερευνητ?? επεσ?μαναν επ?ση? ?τι απαιτε?ται περισσ?τερη ?ρευνα για να προσδιοριστε? ε?ν η πρ?σληψη μ?σω τη? τροφ?? επηρε?ζει τα μακροπρ?θεσμα επ?πεδα στο α?μα.
Ζ?τημα δ?ση?: Η συγκ?ντρωση στο α?μα στη μελ?τη ε?ναι πολ? υψηλ?τερη απ? τη βραχυπρ?θεσμη μ?γιστη συγκ?ντρωση που μπορε? να επιτευχθε? μετ? απ? κανονικ? καταν?λωση τροφ?ν και ποτ?ν που περι?χουν ερυθριτ?λη. Η συγκ?ντρωση που χρησιμοποι?θηκε σε πειρ?ματα in vitro ε?ναι επ?ση? πολ? υψηλ?.
Μεμονωμ?νη μελ?τη: Αυτ? ε?ναι η πρ?τη φορ? που αυτ? η συσχ?τιση αναφ?ρεται σε μεγ?λο πληθυσμ? και δεν ?χει αναπαραχθε? εκτεν?? απ? ?λλε? ανεξ?ρτητε? μελ?τε?.
Η τρ?χουσα στ?ση του FDA/JECFA και ?λλων ιδρυμ?των:
Προ? το παρ?ν, οι σημαντικ?τεροι ρυθμιστικο? οργανισμο? παγκοσμ?ω? (FDA, EFSA, JECFA, Εθνικ? Επιτροπ? Υγε?α? τη? Κ?να?) δεν ?χουν αλλ?ξει τα συμπερ?σματ? του? σχετικ? με την ασφ?λεια τη? ερυθριτ?λη? ω? πρ?σθετου τροφ?μων λ?γω αυτ?? τη? μελ?τη?. Πιστε?ουν ?τι τα υπ?ρχοντα στοιχε?α δεν επαρκο?ν για να ανατρ?ψουν την προηγο?μενη αξιολ?γηση, αλλ? θα συνεχ?σουν να παρακολουθο?ν στεν? τι? επ?μενε? ?ρευνε?.
Τα ?γκυρα ιδρ?ματα πιστε?ουν γενικ? ?τι απαιτε?ται πιο στοχευμ?νη ?ρευνα (ειδικ? τυχαιοποιημ?νε? ελεγχ?μενε? δοκιμ?? υψηλ?? ποι?τητα? και μακροπρ?θεσμε? παρατηρητικ?? μελ?τε?) για την επαλ?θευση αυτ?? τη? συσχ?τιση? και τη διερε?νηση αιτιωδ?ν σχ?σεων.
Προτ?σει? για ?τομα με καρδιαγγειακ?? και εγκεφαλοαγγειακ?? παθ?σει? (πρακτικ?? οδηγ?ε? μετ? τη ζ?γιση)
Μην πανικοβ?λλεστε, αλλ? να ε?στε σε εγρ?γορση: Με β?ση τα τρ?χοντα στοιχε?α, δεν συνιστ?ται σε ?τομα υψηλο? κινδ?νου με καρδιαγγειακ?? και εγκεφαλοαγγειακ?? παθ?σει? να πανικοβ?λλονται εντελ?? και να αποφε?γουν την ερυθριτ?λη, αλλ? θα πρ?πει να ε?ναι πιο προσεκτικο? απ? τα υγι? ?τομα.
Η αρχ? τη? μετριοπ?θεια? ε?ναι ζωτικ?? σημασ?α?:
Αυστηρ?? ?λεγχο? τη? πρ?σληψη?: Ακ?μα και οι αλκο?λε? σακχ?ρων που προηγουμ?νω? θεωρο?νταν ασφαλε?? μπορε? να προκαλ?σουν δυσφορ?α (?πω? δι?ρροια) ε?ν καταναλωθο?ν σε υπερβολικ? ποσ?τητα. Με β?ση ν?α ?ρευνα, συνιστ?ται ο αυστηρ?? ?λεγχο? τη? πρ?σληψη? για ?τομα με καρδιαγγειακ?? και εγκεφαλοαγγειακ?? παθ?σει?. Αποφ?γετε την εφ?παξ ? μακροχρ?νια μεγ?λη πρ?σληψη τροφ?μων και ποτ?ν που περι?χουν ερυθριτ?λη.
Διαβ?στε τι? ετικ?τε? των τροφ?μων: Δ?στε προσοχ? στα συστατικ? των γλυκαντικ?ν στα τρ?φιμα χωρ?? ζ?χαρη και κατανο?στε την περιεκτικ?τητα σε ερυθριτ?λη.
Δ?στε προτεραι?τητα στο συνολικ? διατροφικ? πρ?τυπο: Το κλειδ? για την καρδιαγγειακ? και εγκεφαλοαγγειακ? υγε?α ?γκειται στο συνολικ? υγιειν? διατροφικ? πρ?τυπο (?πω? η δ?αιτα DASH, η μεσογειακ? διατροφ?), με ?μφαση στα φρο?τα, τα λαχανικ?, τα δημητριακ? ολικ?? αλ?σεω?, τι? πρωτε?νε? υψηλ?? ποι?τητα? (ψ?ρια, πουλερικ?, φασ?λια), τα υγι? λ?πη (ελαι?λαδο, ξηρο? καρπο?), περιορ?ζοντα? τα κορεσμ?να λιπαρ?, τα trans λιπαρ?, το ν?τριο και ?λε? τι? μορφ?? προστιθ?μενων σακχ?ρων (συμπεριλαμβανομ?νη? τη? σακχαρ?ζη? και των υποκατ?στατων ζ?χαρη?). Μην παραμελε?τε τη συνολικ? ποι?τητα τη? διατροφ?? σα? μ?νο και μ?νο επειδ? χρησιμοποιε?τε υποκατ?στατα ζ?χαρη?.
Εξατομικευμ?νη συμβουλευτικ? με γιατρο?? ? διατροφολ?γου?:
Ε?ν ε?στε ασθεν?? με καρδιαγγειακ? ν?σο ? αν?κετε σε ομ?δα υψηλο? κινδ?νου (?πω? σοβαρ? αθηροσκλ?ρωση, ιστορικ? εμφρ?γματο? του μυοκαρδ?ου ? εγκεφαλικο? επεισοδ?ου, διαβ?τη με αγγειακ?? επιπλοκ?? κ.λπ.), συνιστ?ται ανεπιφ?λακτα να συμβουλευτε?τε τον θερ?ποντα ιατρ? ? τον διαιτολ?γο σα?.
Μπορο?ν να παρ?χουν εξατομικευμ?νε? συμβουλ?? με β?ση την ειδικ? σα? π?θηση (?πω? η λειτουργ?α των αιμοπεταλ?ων, η κατ?σταση π?ξη?), τη χρ?ση φαρμ?κων (ειδικ? αντιαιμοπεταλιακ?/αντιπηκτικ? φ?ρμακα) και τι? διατροφικ?? σα? συν?θειε?, αξιολογ?ντα? τα πλεονεκτ?ματα και τα μειονεκτ?ματα τη? χρ?ση? ερυθριτ?λη? στην περ?πτωσ? σα?.
Εξετ?στε εναλλακτικ? γλυκαντικ?: Ε?ν υπ?ρχουν ανησυχ?ε?, μπορε? να δοθε? προτεραι?τητα σε ?λλα φυσικ? γλυκαντικ? με μεγαλ?τερο ιστορικ? ασφ?λεια? και σχετικ? πιο φιλικ? ?ρευνα για τον καρδιαγγειακ? κ?νδυνο ω? εναλλακτικ?? λ?σει?, ?πω?:
Στεβιοσ?δη: εκχυλ?ζεται απ? φυτ?, δεν ?χει θερμ?δε?, δεν επηρε?ζει το σ?κχαρο στο α?μα. Πολυ?ριθμε? μελ?τε? υποστηρ?ζουν την ασφ?λει? τη? και μπορε? να ?χει ουδ?τερε? ? ?πιε? ευεργετικ?? επιδρ?σει? σε καρδιαγγειακ?? παραμ?τρου? ?πω? η αρτηριακ? π?εση.
Γλυκοζ?τη? Siraitia grosvenorii: παρ?μοιο? με τη στ?βια, φυτικ? εκχ?λισμα, μηδενικ?? θερμ?δε?, δεν επηρε?ζει το σ?κχαρο του α?ματο? και ?χει καλ? γε?ση.
(Σημε?ωση: Οποιαδ?ποτε γλυκαντικ? ουσ?α πρ?πει να χρησιμοποιε?ται με μ?τρο)
συνοψ?ζω
Για ?τομα με καρδιαγγειακ?? και εγκεφαλοαγγειακ?? παθ?σει?, η καταλληλ?τητα τη? ερυθριτ?λη? ε?ναι ?να ζ?τημα που απαιτε? προσεκτικ? εξ?ταση:
Τα οφ?λη ε?ναι σαφ?: δεν αυξ?νει τη ζ?χαρη και ?χει μηδενικ?? θερμ?δε?, καθιστ?ντα? το ιδανικ? επιλογ? για την αντικατ?σταση των επιβλαβ?ν προστιθ?μενων σακχ?ρων, ιδια?τερα ωφ?λιμο για τον ?λεγχο του σακχ?ρου στο α?μα και τη διαχε?ριση του β?ρου?.
Ο κ?νδυνο? ε?ναι αμφισβητ?σιμο?, αλλ? πρ?πει να ληφθε? σοβαρ? υπ?ψη: Η μελ?τη του 2023 υποδηλ?νει πιθανο?? κινδ?νου? θρ?μβωση? και καρδιαγγειακ?ν επεισοδ?ων. Παρ?λο που το επ?πεδο των στοιχε?ων ε?ναι περιορισμ?νο και η αιτι?δη? σχ?ση ασαφ??, τα υποκε?μενα τη? ?ρευνα? ε?ναι ακριβ?? αυτ?? ο πληθυσμ??, επομ?νω? πρ?πει να υπ?ρχει μεγ?λη επαγρ?πνηση.
Τρ?χουσα πρ?ταση:
Αυστηρ? ?ριο: μει?στε σημαντικ? την πρ?σληψη και αποφ?γετε την καταν?λωση σε μεγ?λε? ποσ?τητε?.
Προτεραι?τητα στι? διαβουλε?σει? για ομ?δε? υψηλο? κινδ?νου: Για ?τομα με σοβαρ? καρδιαγγειακ? ν?σο ? υψηλο? κινδ?νου, ε?ναι απαρα?τητο να συμβουλευτο?ν γιατρ? ? διατροφολ?γο πριν απ? τη χρ?ση.
Εστ?αση στη συνολικ? διατροφ?: ?να υγιειν? διατροφικ? πρ?τυπο βρ?σκεται π?ντα στον πυρ?να.
Εξετ?στε εναλλακτικ?? λ?σει?: η στεβιοζ?δη, η σιρα?τ?νη κ.λπ. μπορο?ν να επιλεγο?ν ω? εναλλακτικ? γλυκαντικ?.
Μ?χρι να καταλ?ξουν σε σαφ? συμπερ?σματα περισσ?τερε? μελ?τε? υψηλ?? ποι?τητα?, ιδ?ω? προοπτικ?? μελ?τε? και κλινικ?? δοκιμ?? που στοχε?ουν καρδιαγγειακο?? ασθενε??, ε?ναι πιο συνετ? να υιοθετηθε? μια στρατηγικ? ?προσεκτικο? ορ?ου? για την ερυθριτ?λη σε πληθυσμο?? με καρδιαγγειακ?? και εγκεφαλοαγγειακ?? παθ?σει?. Δ?στε ιδια?τερη προσοχ? στι? επακ?λουθε? ενημερ?σει? αξιολ?γηση? απ? ?γκυρου? φορε?? ?πω? ο FDA και η Εθνικ? Επιτροπ? Υγε?α?.