Huaora D
I te timatanga o te tekau tau atu i 1930, ka kitea e nga kaiputaiao ko te rongo ki te ra, te kai ranei i te hinu oriwa, te hinu harakeke, me etahi atu kai whakaraerae i te UV ka taea te patu i te osteoporosis. Ko etahi atu rangahau a nga kaiputaiao i tohu, i whakaingoatia te huaora D hei whakauru kaha i roto i te tinana o te tangata mo te patu i te osteoporosis.
Ko te Huaora D (VD mo te poto) he huaora wairewa ngako, he roopu o nga p?r?naki pūtaiaki me nga hua anti rickets me nga hanganga rite. Ko nga mea tino nui ko te huaora D3 (cholecalciferol, cholecalciferol) me te huaora D2 (calciferol). Ko te Huaora D kei roto i te kai ka ahu mai i nga kai kararehe penei i te ate ika, te toene hua manu, te pata, me etahi atu. I muri i te horohanga, ka ngohia mai i te whekau iti i te aroaro o te ate ka kawea ki roto i te toto i roto i te ahua o te chylomicrons. Ka hurihia ki te 1,25-dihydroxyvitamin D3 e te ate, te whatukuhu, me te mitochondrial hydroxylase, he mahi koiora, ka taea te whakaihiihi i te whakahiato o te konupūmā here pūmua (CaBP) i roto i te mucosa intestinal, te whakatairanga i te whakauru konupūmā, me te whakatairanga i te whakawhitinga o te wheua. Ko te 7-dehydrocholesterol, he kohinga cholesterol i roto i te tinana o te tangata, ka rongoa i raro i te kiri ka taea te huri hei cholecalciferol i raro i te ra, i te hihi ultraviolet ranei. He huaora D endogenous e whakatairanga ana i te whakauru o te konupūmā me te ūkuikui.
Ko te VD he whakaputanga o te steroids. He karaihe ma, he wairewa i roto i te ngako, me nga taonga pumau, te teitei o te pāmahana, te antioxidant, kaore e kaha ki te waikawa me te alkali, ka taea te whakangaro i te pirau waikawa ngako. He nui te kiko o te ate kararehe, te hinu ate ika, me te toene hua manu. Ko te hiahia o ia ra mo nga kohungahunga, nga tamariki, nga taiohi, nga wahine hapu, me nga whaea atawhai he 400 IU (waahanga o te ao). I te korenga, ka paheke nga pakeke ki te osteomalacia, a, ko nga tamariki ka pa ki te rickets. Mena ka heke iho te konupūmā toto, tera pea ka korikori te ringa me te waewae, te wiri, me etahi atu, e pa ana ki te whanaketanga o nga niho. Ko te nui o te kai o te huaora D ka nui te konupūmā toto, te ngaro o te hiahia, te ruaki, te diarrhea, tae atu ki te ossification ectopic o nga kopa ngohe.