B witaminleriniň on iki g?rnü?inden gowragy bar we olaryň dokuzy adam bedeni ü?in zerur witaminler h?kmünde bütin düny?de ykrar edily?r. Bularyň hemmesi suwda er?n witaminler bolup, bedende birn??e sagatlap galyar we her gün üstüni yetirmeli. B topary adam dokumalarynyň hemmesi ü?in zerur iymitdir we iymitden energiya ?ykarmagyň a?arydyr. Bularyň hemmesi bedend?ki ?ekerleriň, beloklaryň we yaglaryň aly?-?al?yna gatna?yan koenzimlerdir we ?onuň ü?in ma?gala h?kmünde toparlara b?lüny?r.

B witaminiň hemmesi bir wagtyň ?zünde hereket etmeli, B witaminiň birle?me t?siri diylip atlandyrylyan diňe belli bir VB sarp etmek, ?yjükli i?jeňligiň yokarlanmagy seb?pli beyleki VB-lere bolan islegi artdyryar, ?onuň ü?in dürli VB-leriň funksiyalary biri-birini dolduryar, "barrel prinsipi". Rojer doktor William, ?hli ?yjükleriň VB-e birmeňze? isleginiň bardygyny aytdy.

Derini bejermek bilen yakyndan baglany?ykly B witaminlerine B1, B2, B3, B5, B6 we tiamin diylip hem biliny?n H. B1 witamini, holinesteraz i?jeňligini saklap, deriniň ?i?megini azaldyp, seboreiki dermatitiň, ekzemanyň ?ňüni almak we bejermek we deriniň saglygyny yokarlandyrmak t?siri bar. Esasan d?ne, t?ze g?k ?nümler, miweler, süyt, yumurtganyň sarysy, yogyn et, bagyr, hamyrmaya, kepek, nohut we ?.m. riboflawin diylip hem atlandyrylyan B2 witamini ?yjükli redoks reaksiyalaryna, gemoglobiniň sintezine we ?eker, beloklaryň we yaglaryň aly?-?al?yna gatna?yar. Deriniň gün ??hlesinden gely?n zeperlere gar?y durmagyna we ?yjükleriň t?zelenmegine k?mek edip biler. Bedende B2 witamininiň yetmez?iligi yüze ?ykanda, deriniň gün ??hlesine has duygur bolmagy we gün dermatitine yykgyn etmegi mümkin. Uzak wagtlap gün ??hlesine sezewar bolandan soň, yüzi gyzaryar we gyjyndyrylyar, burnuň t?wereginde tozanly maddalar peyda bolyar. Esasan yumurtganyň sarysy, süyt, hamyrmaya, g?k yaprakly g?k ?nümler, tüwi kepegi, mikrob, haywan bagyry we b?wrekler, k??ir, dem alyan hamyrmaya, balyk, apelsin, mandarin, apelsin we ?.m. Niasin diylip hem biliny?n B3 witamini deride melanin emele gelmeginiň ?ňüni alyp biler we deriniň ?i?meginiň ?ňüni alyp biler. Zeper yeten ?yjükleriň ya-da deriniň dikeldilmegi ü?in peydaly. Adaty dokumalaryň, esasanam deri, iymit siňdiri? we nerw ulgamynyň bitewiligini saklamakda m?hüm rol oynayar. B6 witamini deriniň saglygy bilen yakyndan baglany?yklydyr we k?p fermentleriň we k?mek?i fermentleriň molekulyar gurlu?ynyň bir b?legidir. Deriniň saglygyny goramak ü?in aminokislotalaryň aly?-?al?yny ?ňe sürmek, kapilyar diwaryň ge?irijiligini we gialuronidaz i?jeňligini peseldip biler, allergiki we ?i?me t?sirlerini azaldyp, epitel ?yjükleriniň ?smegine k?mek edip biler. G?dek deriniň, düwürtikleriň, güne yanmagyň, gyjyndyrmanyň we günüň a?amagynyň ?ňüni almak we bejermek ü?in ulanylyp bilner. ?eyle hem seboreiki deriniň ?i?meginiň, umumy düwürtikleriň, gury seboreiki dermatitiň, ekzemanyň we deriniň ?i?meginiň ?ňüni almak we bejermek ü?in ulanylyp bilner. Esasan bagyr, yumurtganyň sarysy, d?ne, mikrob, noyba, süyt, balyk, et we g?k ?nümlerden alynyar. Biotin diylip hem atlandyrylyan H witamini deriniň aly?-?al?yny ?sdürip, deriniň ?i?megini gowula?dyryp, sa? d?külmeginiň, seboreiki dermatitiň we polimorf düwürtikleriň ?ňüni alyp biler. Bagyr, yumurtganyň sarysy, süyt, hamyrmaya we ?.m. yaly iymitlerde bar.

B witamini ma?galasynyň iň k?p yayran agzalary B1.B2.B3 (niasin), B5 (pantoten kislotasy), B6.B9 (folat) we B12 (kobalamin).

?

?

?