Bu gün güne?li bir mowzuk - "güne?li witamin" diylip hem atlandyrylyan D witamini barada gürle?mek?i. Saglykda, esasanam k?ne dostumyz 2-nji g?rnü?li süyji keseliniň ?ňüni almakda we dolandyrmakda onuň ?hmiyeti uludyr. Geliň, D witaminiň syryny a?alyň we onuň saglygymyzda n?hili rol oynap biljekdigini g?reliň! 2-nji g?rnü?li süyji keseli n?me? Ilki bilen 2-nji g?rnü?li süyji keseliniň n?medigine dü?ünmeli. Simple?nekey s?z bilen aydylanda, 2-nji g?rnü?li süyji keseli, bedeniň insuline erbet t?sir edip, gan ?ekeriniň yokarlanmagyna seb?p bolyan keseldir. Insulini bedeniň "gan ?eker g?terijisi" diyip pikir ediň, gan ?ekerini energiya zerur yerlere da?amaga k?mek edy?r. ?eyle-de bolsa, da?ayjy i? ta?landa ya-da az ?ndürijilikli bolanda, ganda ?eker k?pely?r we uzak wagtyň dowamynda 2-nji g?rnü?li süyji keseline seb?p bolup biljek yokary gan ?ekerini d?redy?r. D witamini bedenimizde ajayyp rol oynayar. Diňe bir kalsiy siňdirm?ge we süňk saglygyny saklamaga k?mek etm?n, metabolik we yürek-damar saglygynda-da m?hüm rol oynayar. Esasanam 2-nji g?rnü?li süyji keseli bilen kesell?n ya-da t?wekgel?iligi bolanlar ü?in D witamini g?ze g?rünmey?n gorag?ydyr.

D witamini 2-nji g?rnü?li süyji keseline n?hili t?sir edy?r? Insulin gan ?ekerini kadala?dyrmakda esasy gormondyr we D witamini a?gazan astyndaky beta ?yjüklerini has k?p insulini sintezlemek we b?lmek ü?in h?weslendiry?r. Gan ?ekeriniň derejesini peseltmek ü?in has k?p i?lem?ge mejbur edy?n "gan ?eker da?ayjylaryna" a?-a?an gürlemek yaly. K?wagt, insuliniň ?ndürilmegi kadaly bolanda-da, bedenimiz insuline gar?ylyk diylip atlandyrylyan insuline duygur bolup biler. D witamini, bedeniň insuline duygurlygyny yokarlandyryar, "gan ?eker da?ayjylary" has t?sirli edy?r we gan ?ekerine g?zeg?ilik etmegi aňsatla?dyryar. Mationokan?lygy we oksidleyji stresiň peselmegi inflamokan?lyk we oksidleyji stres 2-nji g?rnü?li süyji keseliniň ?smeginde we ?smeginde m?hüm faktorlardyr. D witamini ?i?m? gar?y we antioksidant t?sirlere eyedir we bedend?ki ?i?me faktorlarynyň we oksidleyji stresleriň derejesini peseltm?ge ukyply, ?eylelik bilen a?gazan asty beta ?yjüklerimizi we insuline duygur beyleki dokumalarymyzy zeperlerden gorayar.

2-nji g?rnü?li süyji keseli bolan adamlar ü?in D witamini go?undylarynyň peydalary D witamini gaty t?sin bolansoň, D witamini go?undylarynyň eyy?m 2-nji g?rnü?li süyji keseli bolan adamlar ü?in peydasy n?me? Birn??e g?zleg, D witamini go?undylarynyň 2-nji g?rnü?li süyji keseli bolan adamlara gandaky ?eker derejesini has gowy g?zeg?ilikde saklap biljekdigini g?rkezdi. Bu diňe agyz beklemekde we postprandial gan ?ekerinde d?l, eysem glikozille?dirilen gemoglobiniň (HbA1c) pes derejesinde-de g?ründi. Gemoglobin A1C, soňky 2-3 ayyň dowamynda ganyň orta?a ?eker derejesiniň m?hüm g?rkezijisidir we onuň peselmegi n?sagyň ganyndaky ?ekeriň has gowy g?zeg?ilik edily?ndigini aňladyar. 2-nji g?rnü?li süyji keseliniň kyn?ylyklary yürek-damar keseli, b?wrek keseli, newropatiya we retinopatiya yaly kelle agyry bolup biler. Bagtymyza, D witamini go?undylary bu kyn?ylyklaryň t?wekgel?iligini azaltmaga k?mek edip biler. Gan damarlarynyň i?ini gowulandyrmak, b?wrekleri goramak, nerw agyrysyny ayyrmak we retinopatiyany azaltmak arkaly i?ley?r. Dislipidemiya 2-nji g?rnü?li süyji keseliniň umumy ?yl?yrymlylygy we yürek-damar keseli ü?in m?hüm t?wekgel?ilikdir. Ge?irilen g?zlegler, D witaminiň yeterlik d?ldigi lipidiň amatsyz derejesi bilen baglany?yklydygyny, D witamininiň yeterlik derejesi lipidiň derejesini yokarlandyrmaga we yürek-damar keselleriniň howpuny azaltmaga k?mek edy?ndigini yüze ?ykardy.

B??, D witamini n?dip doldurmaly? D witamini gaty gowy bolansoň, ony n?dip dolduryp bileris? Günüň D witamine du?ar bolmagy "gün ??hlesiniň witamini" diylip atlandyrylyar we adyndan g?rnü?i yaly, gün ??hlesi D witamini doldurmagyň iň y?nekey we iň g?ni usulydyr. Günüň günde 20-30 minut t?sir etmegi (günortan günüň ?ňüni almak) bedene yeterlik D witamini sintez etm?ge mümkin?ilik bery?r, y?ne gün ??hlesini geyiň we ?züňizi yakmaň! Iymit go?undylary Gün ??hlesinden ba?ga-da, D witamini diyeta arkaly hem go?up bileris. D witamine bay k?bir iymitlere kod bagyr yagy, yumurtganyň sarysy, süyt we balyk (losos, maker we tunes yaly) degi?lidir. ?eyle-de bolsa, iymitd?ki D witaminiň mukdarynyň ??klidigini we bedeniň zerurlyklaryny doly kanagatlandyrmak kyndygyny bellemelidiris. D witamini go?undylary, gün ??hlesiniň we iymitleni?iň üsti bilen D witamini zerurlyklaryny kanagatlandyryp bilmey?nler ü?in gowy saylawdyr. ?eyle-de bolsa, go?undylary kabul etmezden ozal kabul edy?n dozanyňyzyň ygtybarly we t?sirli bolmagyny üpjün etmek ü?in lukman ya-da diyetisist bilen maslahatla?yň.

D witaminiň saglygymyz ü?in k?p peydasy bar bolsa, k?p zat hemi?e gowy d?l. D witamini a?a k?p kabul etmek giperkalsemiya yaly yaramaz t?sirleri d?redip biler. ?onuň ü?in D witamini go?ulanda, lukmanyň g?rkezmelerinde ya-da g?rkezmelerinde maslahat berily?n dozalary yerine yetiriň we g?züňizi a?a k?p ulanmaň. Mundan ba?ga-da, giperkalsemiyadan, b?wrek da?laryndan ya-da D witamini ?al?ygy bilen baglany?ykly beyleki kesellerden ejir ?eky?nler ü?in yagdayyň agyrla?mazlygy ü?in D witamini go?undylaryny kabul etmezden ozal lukmana yüz tutmak m?hümdir. S?zümiň ahyrynda, D witamini, "güne?li witamin" h?kmünde 2-nji g?rnü?li süyji keseliniň ?ňüni almakda we dolandyrmakda m?hüm rol oynayar. D witamini dogry go?mak bilen, gandaky ?eker derejesini has gowy g?zeg?ilikde saklap, kyn?ylyklar t?wekgel?iligini azaldyp we lipid derejesini yokarlandyryp bileris. Elbetde, D witamini go?undylaryndan ba?ga-da, sagdyn durmu? y?relgesini saklamak hem m?hümdir! Her kimiň sagdyn we güne?li durmu?da ya?amagyna umyt edy?rin!