?ng d?ng nguyên li?u th?c ph?m trong th?c ph?m dinh d??ng th? thao
1.Canxi beta-hydroxy-beta-methylbutyrat (CaHMB)
HMB là s?n ph?m trung gian c?a quá trình chuy?n hóa leucine, có th? thúc ??y quá trình t?ng h?p protein và làm gi?m s? phan h?y c?a protein, ??y nhanh quá trình tiêu th? ch?t béo, làm ch?m quá trình m?t m?i c?a c? và là m?t lo?i th?c ph?m b? sung dinh d??ng m?i.
C?ng th?ng trong quá trình t?p luy?n c??ng ?? cao gay t?n th??ng màng t? bào c?, t?c ?? phan h?y protein v??t quá t?c ?? t?ng h?p, d?n ??n thoái hóa protein ròng. HMB có th? ???c s? d?ng ?? t?ng h?p cholesterol và ph?c h?i màng t? bào c? nhanh chóng.
Các nghiên c?u ?? ch? ra r?ng vi?c b? sung HMB giúp c?i thi?n hi?u su?t s?c b?n, li?u b? sung HMB là t? 0,5g/ngày ??n 3g/ngày, vi?c b? sung li?u này trong quá trình t?p luy?n c??ng ?? cao có tác ??ng tích c?c ??n s? t?ng tr??ng s?c m?nh, t?ng kh?i l??ng c? n?c và gi?m m? c? th?.
Vì th?i gian bán h?y c?a HMB ng?n, ch? t? 2 ??n 4 gi?, n?u dùng li?u HMB l?n cùng m?t lúc, n?ng ?? HMB trong máu s? tr? l?i bình th??ng sau vài gi?. Do ?ó, khuy?n cáo nên dùng HMB ba l?n m?t ngày ?? giúp nó phát huy tác d?ng t?t h?n, và HMB ???c b? sung t?t h?n v?i các axit amin khác.
2. Lycopene
Các nghiên c?u ?? ch? ra r?ng lycopene có tác d?ng ch?ng oxy hóa, kích ho?t t? bào mi?n d?ch, b?o v? tim m?ch và ch?ng l?o hóa. Tác d?ng ch?ng oxy hóa c?a lycopene ch? y?u th? hi?n ? kh? n?ng d?p t?t oxy ??n và lo?i b? các g?c t? do peroxide hi?u qu?.
Trong quá trình t?p luy?n c??ng ?? cao, các ch?t chuy?n hóa có tính axit tích t?, các g?c t? do ???c s?n sinh và t?n c?ng các t? bào m?, gay ra s? thoái hóa ho?c b?t ho?t các axit nucleic, protein, lipid và các phan t? sinh h?c khác, d?n ??n t?n th??ng nghiêm tr?ng ??n c?u trúc và ch?c n?ng c?a t? bào, bi?u hi?n là thi?u máu do t?p luy?n và t?p luy?n quá s?c sau khi t?ng c??ng tan máu, t?ng enzym huy?t thanh và myoglobin. Các tri?u ch?ng m?i c? và ?au nh?c c? ch?m.
Ngoài ra, lycopene có th? b?o v? t? bào th?c bào kh?i t?n th??ng oxy hóa, thúc ??y s? phát tri?n c?a t? bào lympho T và B, kích thích ch?c n?ng c?a t? bào T, t?ng c??ng kh? n?ng c?a ??i th?c bào, t? bào T gay ??c và t? bào sát th? t? nhiên (NK), gi?m t?n th??ng oxy hóa c?a DNA t? bào lympho và thúc ??y s?n xu?t m?t s? cytokine.
Ngoài ra, lycopene có tác d?ng t?ng c??ng phan h?y LDL và h? th?p m?c LDL(ox), có th? b?o v? h? th?ng tim m?ch và gi?m s? xu?t hi?n c?a các b?nh tim m?ch. Lycopene có ?u ?i?m là ngu?n tài nguyên d?i dào, an toàn và kh?ng ??c h?i, giá tr? c?a nó ?? d?n ???c m?i ng??i c?ng nh?n. M?c dù nghiên c?u và s?n xu?t lycopene ? Trung Qu?c còn trong giai ?o?n tr?ng n??c, nh?ng v?n có nhi?u ?u ?i?m.
3.Chito-oligosaccharides và các d?n xu?t c?a chúng
Các nghiên c?u g?n ?ay ?? ch? ra r?ng chitosaccharides và các d?n xu?t c?a chúng có kh? n?ng kh? t?ng th? m?nh, có th? lo?i b? hi?u qu? các g?c hydroxyl và anion superoxide, gi?m s?n xu?t malondialdehyde (MDA) và t?ng ho?t ??ng c?a superoxide dismutase (SOD) và glutathione peroxidase (GSH-Px).
Xu Qingsong và c?ng s? ?? cho chu?t ?n li?u l??ng oligosaccharide chitosan th?p, trung bình và cao (50.167.500 mg· kg-1 · d-1) trong m?t tu?n và phát hi?n ra r?ng li?u l??ng oligosaccharide chitosan trung bình và cao có th? ?c ch? ?áng k? s? gia t?ng hàm l??ng MDA trong m? gan c?a chu?t b? t?n th??ng gan (P
C? ch? b?o v? gan c?a chitosan oligosaccharide có th? là do ho?t tính ch?ng oxy hóa t?t c?a nó, làm t?ng ho?t ??ng c?a các enzyme ch?ng oxy hóa nh? SOD trong c? th?, làm gi?m s? t?n c?ng c?a các g?c t? do vào màng lipid và màng ty th?, t? ?ó làm gi?m hàm l??ng MDA, m?t s?n ph?m c?a quá trình peroxy hóa lipid.
4.Polysaccharides cay k? t?
Polysaccharide Lycium barbarum (LBP) ?? ???c s? d?ng r?ng r?i trong th?c ph?m, nh?ng có r?t ít nghiên c?u v? tác d?ng c?a vi?c b? sung LBP ??i v?i ch?c n?ng mi?n d?ch c?a v?n ??ng viên.
Nghiên c?u c?a Li Lei cho th?y polysaccharide trong k? t? có th? ch?a nhi?u SOD, ?ay là m?t lo?i enzyme kim lo?i ph? bi?n có th? lo?i b? các g?c t? do trong c? th? và có th? ??t ???c vai trò ?i?u hòa mi?n d?ch d?ch th? b?ng cách lo?i b? các g?c t? do.
5.Polyphenol nho
Các nghiên c?u g?n ?ay trong và ngoài n??c ?? ch? ra r?ng polyphenol trong nho có nhi?u tác d?ng nh? ch?ng oxy hóa, ch?ng l?o hóa, b?o v? t? bào n?i m? m?ch máu và ch?ng ung th?.
Polyphenol nho là h?p ch?t phenolic, ch?a nhi?u h?n hai nhóm hydroxyl có v? trí ortho v?i nhau, và nhóm hydroxyl có tính axit trên vòng benzen có kh? n?ng cung c?p hydro m?nh.
C? ch? ch?ng oxy hóa c?a nó gi?ng nh? các ch?t ch?ng oxy hóa phenolic khác, ngh?a là, là m?t ch?t cho hydro tuy?t v?i, các g?c t? do ???c hình thành có th? ???c chuy?n thành các g?c t? do ?n ??nh th?ng qua c?ng h??ng, ?? v? hi?u hóa các g?c t? do và c?t ??t ph?n ?ng day chuy?n c?a các g?c t? do, do ?ó làm ch?m ph?n ?ng day chuy?n oxy hóa t? ??ng các axit béo kh?ng b?o hòa trong ch?t béo thành hydroperoxide và ?óng vai trò ch?ng oxy hóa.
Fan Haizhan ?? xác nh?n tác d?ng t?t c?a polyphenol nho (OPC) nh? m?t ch?t ch?ng oxy hóa t? nhiên, có th? làm gi?m hi?u qu? m?c MDA trong c? x??ng và gan c?a chu?t sau khi t?p th? d?c m?t m?i, c?i thi?n ho?t ??ng SOD và kh? n?ng ch?ng oxy hóa t?ng th? c?a c? th?, ??ng th?i có tác d?ng t?t trong vi?c lo?i b? ?nh h??ng c?a m?t l??ng l?n các g?c t? do trong c? th?, t?ng c??ng kh? n?ng t?p th? d?c và làm ch?m quá trình phát sinh m?t m?i khi t?p th? d?c.