Trong cu?c s?ng hàng ngày, chúng ta th??ng nghe m?i ng??i nh?c ??n vitamin E.

Vitamin E, còn ???c g?i là vitamin E ho?c tocopherol, là m?t thành viên quan tr?ng c?a nhóm vitamin và là ch?t dinh d??ng quan tr?ng cho th? l?c, kh? n?ng sinh s?n, huy?t áp, n?o b? và s?c kh?e làn da.

Ngu?n cung c?p vitamin E là gì?

Vitamin Elà m?t lo?i vitamin tan trong ch?t béo và là m?t trong nh?ng nguyên t? vi l??ng thi?t y?u cho c? th? con ng??i.

Trong c? th? chúng ta, vitamin E có th? ho?t ??ng nh? m?t ch?t ch?ng oxy hóa(chǎn), giúp b?o v? t? bào kh?i b? t?n th??ng do các g?c t? do gay ra.

G?c t? do ??n t? ?au? M?t m?t, khi th?c ?n chúng ta ?n ???c tiêu hóa(chǎn), h?p th? và chuy?n hóa(chǎn) thành n?ng l??ng, m?t s? h?p ch?t có g?c t? do ???c hình thành; m?t khác, chúng ta c?ng ti?p xúc v?i m?t s? g?c t? do trong m?i tr??ng, bao g?m khói thu?c lá, ? nhi?m kh?ng khí và các g?c t? do do b?c x? c?c tím t? m?t tr?i t?o ra.

Ngoài ra, c? th? c?ng c?n tiêu th? vitamin E ?? t?ng c??ng h? th?ng mi?n d?ch ch?ng l?i vi khu?n và vi-rút xam nh?p. Nó c?ng giúp gi?n n? các m?ch máu và ng?n ng?a máu ??ng bên trong chúng. Ngoài ra, s? t??ng tác gi?a các t? bào và nhi?u ch?c n?ng quan tr?ng c?ng ?òi h?i ph?i s? d?ng vitamin E.

Vitamin E có trong nhi?u lo?i th?c ph?m t? nhiên và m?t s? th?c ph?m t?ng c??ng c?ng có th? ???c b? sung vitamin E. Th?c ph?m giàu vitamin E bao g?m:

D?u th?c v?t nh? d?u m?m lúa mì, d?u h?t c?i, d?u h??ng d??ng và d?u cay rum ??u là ngu?n cung c?p vitamin E quan tr?ng. D?u ? liu, d?u ng? và d?u ??u nành c?ng cung c?p m?t l??ng vitamin E nh?t ??nh. Các lo?i h?t (nh? ??u ph?ng, h?t ph? và ??c bi?t là h?nh nhan) và h?t gi?ng (nh? h?t h??ng d??ng) c?ng là ngu?n cung c?p vitamin E tuy?t v?i. Rau xanh nh? rau bina và b?ng c?i xanh. Th?t, các s?n ph?m t? s?a và ng? c?c t?ng c??ng. Ngoài ra, vitamin E c?ng có th? ???c thêm vào m?t s? lo?i ng? c?c ?n sáng b? d??ng, n??c ép trái cay, b? th?c v?t và n??c s?t ph?t, và các lo?i th?c ph?m ch? bi?n khác (nh? ???c ch? ra trong danh sách thành ph?n trên nh?n s?n ph?m).

Ai d? b? thi?u vitamin E? Thi?u vitamin E có th? gay h?i nh? th? nào?

?

Nhìn chung, tình tr?ng thi?u h?t vitamin E r?t hi?m g?p ? nh?ng ng??i kh?e m?nh và h?u h?t m?i ng??i ??u nh?n ?? vitamin E t? th?c ph?m h? ?n.

Vì vitamin E là vitamin tan trong ch?t béo nên có th? hòa tan t?t trong ch?t béo, do ?ó có l?i cho tiêu hóa(chǎn) và h?p th? h?n so v?i m?t s? th?c ph?m có d?u m?.

Vì ly do này, m?t s? b?nh liên quan ??n tiêu hóa(chǎn) ch?t béo kém ho?c kém h?p thu th??ng d?n ??n thi?u h?t vitamin E, ch?ng h?n nh? b?nh Crohn, x? nang và m?t s? r?i lo?n di truy?n hi?m g?p [nh? b?nh beta-lipoprotein máu và ch?ng m?t ?i?u hòa thi?u h?t vitamin E có ch?n l?c (AVED)].

Ngoài ra, tr? s? sinh (??c bi?t là tr? sinh non), ph? n? mang thai và cho con bú, và tr? s? sinh có th? d? b? thi?u vitamin E h?n.

Thi?u vitamin E có th? gay t?n th??ng th?n kinh và c?, có th? gay m?t c?m giác ? tay và chan, m?t ki?m soát chuy?n ??ng c? th?, y?u c? và các v?n ?? v? th? l?c. Ngoài ra, thi?u vitamin E c?ng có th? d?n ??n suy y?u h? th?ng mi?n d?ch. Vitamin E có th? c?i thi?n nh?ng v?n ?? s?c kh?e nào?

?

Các nghiên c?u hi?n nay ?? phát hi?n ra r?ng vitamin E có th? có m?t s? l?i ích ??i v?i m?t s? b?nh nh?t ??nh.

1. C?i thi?n tình tr?ng r?ng tóc

N?m 2022, JAMA Dermatology ?? c?ng b? m?t bài ?ánh giá v? hi?u qu? và tính an toàn c?a các ch?t b? sung dinh d??ng trong ?i?u tr? r?ng tóc. Các tác gi? cho r?ng nh?ng ng??i b? r?ng tóc m?t ph?n có th? ???c h??ng l?i t? nhi?u ch?t dinh d??ng, bao g?m ch?t ch?ng oxy hóa(chǎn) trong các ch?t dinh d??ng vi l??ng.

C?ng th?ng oxy hóa(chǎn) ???c coi là m?t b?nh sinh quan tr?ng c?a r?ng tóc t?ng vùng, r?ng tóc androgen và r?ng tóc resti. Các ch?t ch?ng oxy hóa(chǎn) ph? bi?n nh? selen, carotenoid, vitamin A, C và E th??ng ???c thêm vào các ch?t b? sung dinh d??ng, nh?ng vi?c b? sung quá nhi?u ch?t ch?ng oxy hóa(chǎn) c?ng có th? gay r?ng tóc. Nghiên c?u cho th?y 35 b?nh nhan r?ng tóc dùng tocotrienol (có ngu?n g?c t? vitamin E) ?? t?ng ?áng k? l??ng tóc vào tháng th? tám c?a quá trình theo d?i.

Các tác gi? c?ng khuy?n cáo r?ng b?nh nhan nên trao ??i ??y ?? v?i bác s? da li?u ?? hi?u r? nh?ng r?i ro và l?i ích tr??c khi có k? ho?ch s? d?ng/u?ng th?c ph?m b? sung dinh d??ng.

Vitamin E c?ng có th? giúp gi?m tình tr?ng r?ng tóc do ?n kiêng, và vào n?m 2024, theo k?t qu? c?a m?t nghiên c?u lam sàng nh? ???c c?ng b? trên t?p chí Cell, con ng??i có th? ?? ?c ch? s? phát tri?n c?a tóc do nh?n ?n gián ?o?n. Nh?ng n?u b?n áp d?ng m?t s? chi?n l??c ch?ng oxy hóa(chǎn), ch?ng h?n nh? vitamin E t?i ch?, b?n có th? ng?n ch?n tình tr?ng ?c ch? s? phát tri?n c?a tóc do nh?n ?n.

2. Có liên quan ??n vi?c gi?m nguy c? t? vong do ung th? bàng quang

M?t nghiên c?u tr??c ?ay ?? tìm th?y m?i liên h? gi?a vi?c s? d?ng th?c ph?m b? sung vitamin E trong 10 n?m tr? lên và vi?c gi?m nguy c? t? vong do ung th? bàng quang.

Tuy nhiên, ?i?u quan tr?ng c?n l?u y là ??i v?i b?nh nhan ung th? ?ang ?i?u tr?, th?c ph?m b? sung vitamin E và các ch?t ch?ng oxy hóa(chǎn) khác có th? t??ng tác v?i hóa(chǎn) tr? và x? tr?. B?nh nhan ?ang ?i?u tr? b?ng các li?u pháp này nên lu?n tham kh?o y ki?n ??bác s? chuyên khoa ung th? tr??c khi dùng vitamin E ho?c các ch?t ch?ng oxy hóa(chǎn) khác, ??c bi?t là ? li?u cao và dùng thu?c theo ch? d?n.

3. D? ki?n ??s? làm ch?m t?c ?? m?t th? l?c do các b?nh v? m?t

Thoái hóa(chǎn) ?i?m vàng do tu?i tác, hay m?t th? l?c trung tam, và ??c th?y tinh th? là nh?ng nguyên nhan ph? bi?n nh?t gay m?t th? l?c ? ng??i l?n tu?i. Nghiên c?u v?n ch?a nh?t quán v? vi?c vitamin E có giúp ng?n ng?a các b?nh này hay kh?ng, nh?ng các nghiên c?u ?? phát hi?n ra r?ng ??i v?i nh?ng ng??i có nguy c? cao m?c thoái hóa(chǎn) ?i?m vàng do tu?i tác ti?n tri?n, các ch?t b? sung có ch?a m?t l??ng l?n vitamin E, cùng v?i các ch?t ch?ng oxy hóa(chǎn) khác, k?m và ??ng, ???c k? v?ng s? làm ch?m t?c ?? m?t th? l?c.

4. Giúp làm ch?m s? ti?n tri?n c?a b?nh Alzheimer

M?t s? nghiên c?u cho th?y ??i v?i nh?ng ng??i ???c ch?n ?oán m?c b?nh Alzheimer ? ??m?c ?? nh? ??n trung bình, li?u pháp vitamin E có th? giúp làm ch?m quá trình ti?n tri?n c?a b?nh.

T?i nên chú y ?i?u gì khi s? d?ng vitamin E m?t cách an toàn?

?

1. S? d?ng thu?c m?t cách ti?t ki?m

C?n nh?n m?nh r?ng ng??i l?n bình th??ng kh?ng c?n ph?i ?n th?c ph?m b? sung dinh d??ng và vi?c b? sung vitamin E c?n th?n tr?ng. Theo tuyên b? khuy?n ngh? c?a L?c l??ng ??c nhi?m d?ch v? phòng ng?a Hoa K? (USPSTF) ???c c?ng b? trên T?p chí c?a Hi?p h?i Y khoa Hoa K? (JAMA) n?m 2022, kh?ng nên dùng beta-carotene ho?c vitamin E ?? ng?n ng?a s? phát tri?n c?a b?nh tim m?ch ho?c ung th?. Beta-carotene có th? làm t?ng nguy c? ung th? ph?i ? nh?ng nhóm dan s? có nguy c? cao (hút thu?c ho?c ti?p xúc ngh? nghi?p v?i ami?ng), trong khi vitamin E kh?ng có l?i ích lam sàng ròng trong vi?c gi?m nguy c? m?c b?nh tim m?ch và t? vong do ung th?.

2. Bi?t li?u l??ng an toàn ?? tránh tác d?ng ph?

Khi dùng viên b? sung vitamin E, h?y ??m b?o dùng ?úng theo h??ng d?n. V?i li?u l??ng thích h?p, vitamin E d?ng u?ng là an toàn (xem bên d??i ?? bi?t l??ng dùng hàng ngày phù h?p cho các nhóm ??i t??ng khác nhau). Nh?ng n?u kh?ng dùng ?úng cách, nó c?ng có th? gay ra các v?n ?? nh? chóng m?t, bu?n n?n, tiêu ch?y và chu?t rút ru?t.

Ngoài ra, vì vitamin E tan trong ch?t béo và d? tích t? trong c? th? nên vi?c s? d?ng vitamin E li?u cao trong th?i gian dài có th? làm t?ng nguy c? tác d?ng ph?; ??i v?i nh?ng ng??i s?c kh?e kém, th?m chí có th? làm t?ng nguy c? t? vong.

Các nghiên c?u ?? ch? ra r?ng vitamin E u?ng trong th?i gian dài có th? làm t?ng nguy c? ung th? tuy?n ti?n li?t. Các nghiên c?u khác cho th?y r?ng dùng vitamin E có th? làm t?ng nguy c? t? vong ? nh?ng ng??i có ti?n s? b?nh tim m?ch và m?ch máu n?o nghiêm tr?ng, ch?ng h?n nh? ?au tim ho?c ??t qu?.