Tính phù h?p c?a erythritol ??i v?i nh?ng ng??i m?c b?nh tim m?ch và m?ch máu n?o
Hi?n nay, có m?t tình hu?ng c?n ???c can nh?c k? l??ng v? tính phù h?p c?a erythritol ??i v?i nhóm dan s? m?c b?nh tim m?ch và m?ch máu n?o: erythritol có nh?ng l?i ích ti?m n?ng ?áng k?, nh?ng c?ng có m?t nghiên c?u gay tranh c?i quan tr?ng ch? ra nh?ng r?i ro ti?m ?n (v?n ch?a ???c xác ??nh m?t cách ch?c ch?n). Sau ?ay là m?t phan tích toàn di?n:
L?i ích ti?m n?ng (h? tr? phía s? d?ng)
Kh?ng làm t?ng l??ng ???ng trong máu và insulin:
?ay là l?i ích l?n nh?t. B?nh nhan m?c b?nh tim m?ch và m?ch máu n?o th??ng ?i kèm v?i ti?u ???ng, kháng insulin ho?c h?i ch?ng chuy?n hóa(chǎn). Erythritol h?u nh? kh?ng ?nh h??ng ??n l??ng ???ng trong máu và n?ng ?? insulin, và r?t quan tr?ng trong vi?c ki?m soát ???ng huy?t. Vi?c ki?m soát t?t l??ng ???ng trong máu có th? giúp gi?m nguy c? tim m?ch.
Kh?ng calo/c?c k? ít calo:
Giúp ki?m soát can n?ng và t?ng l??ng calo tiêu th?. Béo phì là m?t y?u t? nguy c? quan tr?ng ??i v?i các b?nh tim m?ch và m?ch máu n?o. Vi?c thay th? sucrose b?ng sucrose có th? gi?m l??ng calo kh?ng c?n thi?t và h? tr? ki?m soát can n?ng.
Kh?ng gay sau r?ng:
Có m?i t??ng quan gi?a s?c kh?e r?ng mi?ng và s?c kh?e t?ng th? (bao g?m s?c kh?e tim m?ch) (b?nh nha chu là m?t trong nh?ng y?u t? nguy c? gay b?nh tim m?ch).
Thay th? ???ng b? sung nhi?u calo:
Tiêu th? quá nhi?u ???ng b? sung (??c bi?t là siro sucrose và fructose) ???c coi là m?t y?u t? quan tr?ng d?n ??n béo phì, ti?u ???ng và r?i lo?n lipid máu (nh? t?ng triglyceride), làm t?ng tr?c ti?p nguy c? m?c các b?nh tim m?ch và m?ch máu n?o. Erythritol mang l?i v? ng?t d? ch?u và là m?t c?ng c? hi?u qu? ?? gi?m l??ng ???ng b? sung.
Nh?ng tranh c?i chính và r?i ro ti?m ?n (phía th?n tr?ng)
C?nh báo t? nghiên c?u c?a Nature Medicine n?m 2023:
Nh?ng phát hi?n c?t l?i c?a nghiên c?u:
N?ng ?? erythritol cao trong máu có liên quan ?áng k? ??n vi?c t?ng nguy c? m?c các bi?n c? tim m?ch b?t l?i nghiêm tr?ng (nh? nh?i máu c? tim, ??t qu? và t? vong) trong vòng 3 n?m t?i ? nh?ng nhóm dan s? có nguy c? cao m?c b?nh tim m?ch và nh?ng ng??i ?ang khám tim.
Các thí nghi?m trong ?ng nghi?m và trên ??ng v?t ?? ch? ra r?ng erythritol có th? thúc ??y quá trình k?t t?p ti?u c?u (ti?u c?u là t? bào chính hình thành huy?t kh?i) và ??y nhanh quá trình hình thành huy?t kh?i.
Nh?ng h?n ch? và ?i?m gay tranh c?i c?a nghiên c?u (r?t quan tr?ng!):
Nghiên c?u quan sát, b?ng ch?ng phi nhan qu?: Nghiên c?u này ch? có th? ch? ra r?ng n?ng ?? erythritol cao trong máu có liên quan ??n vi?c t?ng nguy c? m?c các bi?n c? tim m?ch, nh?ng kh?ng th? ch?ng minh r?ng vi?c tiêu th? erythritol tr?c ti?p d?n ??n các bi?n c? tim m?ch. N?ng ?? erythritol cao trong máu có th? ch? là d?u hi?u ho?c k?t qu? c?a nguy c? m?c b?nh tim m?ch cao (ví d?, r?i lo?n chuy?n hóa(chǎn) có th? d?n ??n t?ng s?n xu?t erythritol n?i sinh), ch? kh?ng ph?i là nguyên nhan.
??i t??ng ??c bi?t: Nghiên c?u này ch? y?u nh?m vào nh?ng ng??i có nguy c? m?c b?nh tim m?ch (nh? ti?u ???ng, t?ng huy?t áp, x? v?a ??ng m?ch) ho?c ?ang ???c ?ánh giá tim m?ch. K?t qu? nghiên c?u kh?ng th? m? r?ng tr?c ti?p sang nhóm dan s? chung có s?c kh?e tim m?ch.
Ngu?n g?c máu ch?a ???c phan bi?t r? ràng: ph?n l?n erythritol ???c h?p thu nhanh chóng và bài ti?t qua th?n, v?i th?i gian l?u trú ng?n trong máu (??t ??nh 1-2 gi? sau khi u?ng, ?ào th?i trong vòng vài gi?). Trong nghiên c?u, các m?u máu lúc ?ói th??ng ???c ?o, và n?ng ?? erythritol trong các m?u này có nhi?u kh? n?ng ph?n ánh m?c ?? do quá trình chuy?n hóa(chǎn) n?i sinh trong c? th? t?o ra, thay vì ph?n ánh tr?c ti?p l??ng erythritol h?p th? t? ch? ?? ?n u?ng ngo?i sinh. B?n than các nhà nghiên c?u c?ng ch? ra r?ng c?n có thêm nghiên c?u ?? xác ??nh li?u l??ng erythritol h?p th? t? ch? ?? ?n u?ng có ?nh h??ng ??n n?ng ?? erythritol trong máu lau dài hay kh?ng.
V?n ?? li?u l??ng: N?ng ?? trong máu trong nghiên c?u cao h?n nhi?u so v?i n?ng ?? ??nh ng?n h?n có th? ??t ???c sau khi tiêu th? bình th??ng th?c ph?m và ?? u?ng có ch?a erythritol. N?ng ?? ???c s? d?ng trong các thí nghi?m in vitro c?ng r?t cao.
Nghiên c?u ??n l?: ?ay là l?n ??u tiên m?i liên h? này ???c báo cáo trên m?t qu?n th? l?n và ch?a ???c các nghiên c?u ??c l?p khác l?p l?i r?ng r?i.
Thái ?? hi?n t?i c?a FDA/JECFA và các t? ch?c khác:
Hi?n t?i, các c? quan qu?n ly l?n trên toàn th? gi?i (FDA, EFSA, JECFA, ?y ban Y t? Qu?c gia Trung Qu?c) v?n ch?a thay ??i k?t lu?n v? tính an toàn c?a erythritol nh? m?t ph? gia th?c ph?m do nghiên c?u này. H? tin r?ng b?ng ch?ng hi?n có ch?a ?? ?? l?t ng??c ?ánh giá tr??c ?ó, nh?ng v?n s? theo d?i ch?t ch? các nghiên c?u ti?p theo.
Các t? ch?c có th?m quy?n th??ng tin r?ng c?n có nghiên c?u có m?c tiêu c? th? h?n (??c bi?t là các th? nghi?m có ??i ch?ng ng?u nhiên ch?t l??ng cao và các nghiên c?u quan sát dài h?n) ?? xác minh m?i liên h? này và khám phá các m?i quan h? nhan qu?.
G?i y cho ng??i m?c b?nh tim m?ch và m?ch máu n?o (h??ng d?n th?c t? sau khi can)
??ng ho?ng s? nh?ng h?y c?nh giác: D?a trên b?ng ch?ng hi?n t?i, nh?ng ng??i có nguy c? cao m?c b?nh tim m?ch và m?ch máu n?o kh?ng nên ho?ng s? hoàn toàn và tránh s? d?ng erythritol, nh?ng h? nên th?n tr?ng h?n nh?ng ng??i kh?e m?nh.
Nguyên t?c ?i?u ?? là r?t quan tr?ng:
Ki?m soát ch?t ch? l??ng tiêu th?: Ngay c? các lo?i ???ng c?n tr??c ?ay ???c coi là an toàn c?ng có th? gay khó ch?u (nh? tiêu ch?y) n?u tiêu th? quá m?c. D?a trên nghiên c?u m?i, khuy?n cáo nên ki?m soát ch?t ch? l??ng tiêu th? ??i v?i nh?ng ng??i m?c b?nh tim m?ch và m?ch máu n?o. Tránh tiêu th? m?t l?n ho?c lau dài các lo?i th?c ph?m và ?? u?ng có ch?a erythritol v?i s? l??ng l?n.
??c nh?n th?c ph?m: Chú y ??n thành ph?n ch?t t?o ng?t trong th?c ph?m kh?ng ???ng và hi?u r? hàm l??ng erythritol.
?u tiên ch? ?? ?n u?ng t?ng th?: Chìa khóa(chǎn) cho s?c kh?e tim m?ch và m?ch máu n?o n?m ? ch? ?? ?n u?ng lành m?nh t?ng th? (nh? ch? ?? ?n DASH, ch? ?? ?n ??a Trung H?i), chú tr?ng trái cay, rau c?, ng? c?c nguyên h?t, protein ch?t l??ng cao (cá, th?t gia c?m, ??u), ch?t béo lành m?nh (d?u ? liu, các lo?i h?t), h?n ch? ch?t béo b?o hòa, ch?t béo chuy?n hóa(chǎn), natri và t?t c? các d?ng ???ng b? sung (bao g?m sucrose và ch?t thay th? ???ng). ??ng b? qua ch?t l??ng t?ng th? c?a ch? ?? ?n u?ng ch? vì b?n s? d?ng ch?t thay th? ???ng.
T? v?n cá nhan v?i bác s? ho?c chuyên gia dinh d??ng:
N?u b?n là b?nh nhan m?c b?nh tim m?ch ho?c thu?c nhóm nguy c? cao (nh? x? v?a ??ng m?ch n?ng, ti?n s? nh?i máu c? tim ho?c ??t qu?, ti?u ???ng có bi?n ch?ng m?ch máu, v.v.), b?n nên tham kh?o y ki?n bác s? ?i?u tr? ho?c chuyên gia dinh d??ng ?? ??ng ky.
H? có th? cung c?p l?i khuyên cá nhan hóa(chǎn) d?a trên tình tr?ng c? th? c?a b?n (ch?ng h?n nh? ch?c n?ng ti?u c?u, tình tr?ng ??ng máu), vi?c s? d?ng thu?c (??c bi?t là thu?c ch?ng ti?u c?u/thu?c ch?ng ??ng máu) và thói quen ?n u?ng, ?ánh giá ?u và nh??c ?i?m c?a vi?c s? d?ng erythritol trong tình tr?ng c?a b?n.
H?y can nh?c các ch?t t?o ng?t thay th?: N?u có lo ng?i, có th? ?u tiên các ch?t t?o ng?t t? nhiên khác có h? s? an toàn lau dài h?n và nghiên c?u v? r?i ro tim m?ch t??ng ??i than thi?n h?n làm ch?t thay th?, ch?ng h?n nh?:
Stevioside: chi?t xu?t t? th?c v?t, kh?ng ch?a calo, kh?ng ?nh h??ng ??n l??ng ???ng trong máu. Nhi?u nghiên c?u ch?ng minh tính an toàn c?a nó và có th? có tác d?ng có l?i trung tính ho?c nh? ??n các th?ng s? tim m?ch nh? huy?t áp.
Glycoside Siraitia grosvenorii: t??ng t? nh? stevia, chi?t xu?t t? th?c v?t, kh?ng ch?a calo, kh?ng ?nh h??ng ??n l??ng ???ng trong máu và có v? ngon.
(L?u y: B?t k? ch?t t?o ng?t nào c?ng nên ???c s? d?ng ? m?c ?? v?a ph?i)
tóm t?t
??i v?i nh?ng ng??i m?c b?nh tim m?ch và m?ch máu n?o, tính phù h?p c?a erythritol là v?n ?? c?n can nh?c c?n th?n:
L?i ích r?t r? ràng: kh?ng làm t?ng l??ng ???ng và kh?ng ch?a calo, khi?n nó tr? thành l?a ch?n ly t??ng ?? thay th? ???ng b? sung có h?i, ??c bi?t có l?i cho vi?c ki?m soát l??ng ???ng trong máu và qu?n ly can n?ng.
Nguy c? này còn ?ang gay tranh c?i nh?ng c?n ???c xem xét nghiêm túc: Nghiên c?u n?m 2023 cho th?y nguy c? ti?m ?n v? huy?t kh?i và các bi?n c? tim m?ch. M?c dù m?c ?? b?ng ch?ng còn h?n ch? và m?i quan h? nhan qu? ch?a r? ràng, nh?ng ??i t??ng nghiên c?u chính là nhóm dan s? này, vì v?y c?n h?t s?c c?nh giác.
?? xu?t hi?n t?i:
H?n ch? nghiêm ng?t: gi?m ?áng k? l??ng tiêu th? và tránh tiêu th? v?i s? l??ng l?n.
T? v?n ?u tiên cho nhóm nguy c? cao: ??i v?i nh?ng ng??i m?c b?nh tim m?ch n?ng ho?c có nguy c? cao, c?n tham kh?o y ki?n bác s? ho?c chuyên gia dinh d??ng tr??c khi s? d?ng.
T?p trung vào ch? ?? ?n u?ng t?ng th?: M?t ch? ?? ?n u?ng lành m?nh lu?n là c?t l?i.
H?y can nh?c các ch?t thay th?: có th? ch?n stevioside, siraitin, v.v. làm ch?t t?o ng?t thay th?.
Cho ??n khi có thêm nhi?u nghiên c?u ch?t l??ng cao, ??c bi?t là các nghiên c?u ti?n c?u và th? nghi?m lam sàng nh?m vào b?nh nhan tim m?ch, ??a ra k?t lu?n r? ràng, vi?c áp d?ng chi?n l??c "gi?i h?n th?n tr?ng" ??i v?i erythritol ? nh?ng nhóm dan s? m?c b?nh tim m?ch và m?ch máu n?o là th?n tr?ng h?n. H?y chú y theo d?i các c?p nh?t ?ánh giá ti?p theo t? các t? ch?c có th?m quy?n nh? FDA và ?y ban Y t? Qu?c gia.